یونس
عدد آياتها 109 وهي مكية
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
الر ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ (۱).
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ
رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ
قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَاحِرٌ مُبِينٌ (۲).
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ
وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۖ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ
ۖ مَا مِنْ شَفِيعٍ إِلَّا مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ
ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ (۳).
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا ۖ وَعْدَ اللَّهِ
حَقًّا ۚ إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا
وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ ۚ وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ
حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ (۴).
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ
نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ ۚ مَا خَلَقَ
اللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ (۵).
إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا
خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَّقُونَ (۶).
1. الر، د کتاب دا ایتونه له حکمت ډک دي.
2. ایا په دې خبره خلک تعجب کوي
چې موږ له دوی څخه یو سړي ته وحی وکړه چې خلک وویروه او هغو خلکو ته زیری ورکړه چې
ایمان يې راوړی دی چې یقینا ددوی د رب په نزد ددوی لپاره رښتینې مرتبه ده، نو
کافران وايي چې یقینا دا ښکاره کوډګر دی.
3. یقینا ستاسې رب الله دی
هغه چې په شپږو ورځو کې يې اسمانونه او ځمکه هست کړل او بیايې په عرش استوا [برابرتیا]
وکړه، د ټولو چارو تدبیر کوي، هیڅ سپارښت کوونکی نشته مګر د هغه له اجازې روسته،
همدا الله ستاسې رب دی نو دده عبادت کوی، ایا تاسې پند نه اخلی؟
4. یقیناهغه طرفته د ستاسې
ټولو ورتګ دی، الله ژمنه کړې ده په حقه ژمنه، یقینا هغه لومړی مخلوق هستوي بیايې
ژوندي کوي، ددې لپاره چې په عدل او انصاف سره هغو کسانو ته اجر ورکړي چې ایمان يې
راوړی دی او ښه کارونه يې کړي دي. او هغه کسان چې کافران شوي دي دوی ته د ایشېدلو
اوبو څښاک دی او له دې کبله دردناک عذاب دی چې دوی کافران وو.
5. الله هغه ذات دی چې لمر
يې ځلیدونکی روڼ ګرځولی دی، او سپوږمۍ يې روښانه ګرځولې ده، دې هریوه ته يې منزلونه
ټاکلي دي ددې لپاره چې تاسې د کلونو په شمېر او په حساب پوه شی، نه دي دا شیان مګر
په حق سره الله هست کړي دي، هغه قوم ته په
تفصل سره ایتونه بیانوي چې پوهیږي.
6. یقینا د شپې او ورځې په
اختلاف کې او په هغو شیانو کې چې په اسمانونو او ځمکه کې الله هست کړي دي د هغه
قوم لپاره څرګند دلایل دي چې ویریږي.
إِنَّ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا وَرَضُوا۟ بِٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَٱطْمَأَنُّوا۟ بِهَا وَٱلَّذِينَ هُمْ عَنْ ءَايَـٰتِنَا غَـٰفِلُونَ (٧).
أُو۟لَـٰٓئِكَ مَأْوَىٰهُمُ ٱلنَّارُ بِمَا كَانُوا۟ يَكْسِبُونَ (٨).
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ ٱلصَّـٰلِحَـٰتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُم بِإِيمَـٰنِهِمْ ۖ تَجْرِى مِن تَحْتِهِمُ ٱلْأَنْهَـٰرُ فِى جَنَّـٰتِ ٱلنَّعِيمِ (٩).
دَعْوَىٰهُمْ فِيهَا سُبْحَـٰنَكَ ٱللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَـٰمٌۭ ۚ وَءَاخِرُ دَعْوَىٰهُمْ أَنِ ٱلْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلْعَـٰلَمِينَ (١٠).
۞ وَلَوْ يُعَجِّلُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ ٱلشَّرَّ ٱسْتِعْجَالَهُم بِٱلْخَيْرِ لَقُضِىَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ ۖ فَنَذَرُ ٱلَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَآءَنَا فِى طُغْيَـٰنِهِمْ يَعْمَهُونَ (١١).
وَإِذَا مَسَّ ٱلْإِنسَـٰنَ ٱلضُّرُّ دَعَانَا لِجَنۢبِهِۦٓ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَآئِمًۭا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُۥ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَآ إِلَىٰ ضُرٍّۢ مَّسَّهُۥ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ (١٢).
7. بېشكه هغوی چې موږ سره د لیدلو هیله نلري، او په دنيايي ژوند خوشاله شوي دي او پرې ډاډه دي، او هغوی چې زموږ له ایتونوڅخه په غفلت کې دي.
8. د هغو چارو له کبله چې دوی به کولې استوګنه يې اور دى.
9. بېشكه هغوی چې ایمان يې راوړى دى او ښه کارونه يې كړي دي، د دوى رب به هغوی ته يې د ایمان له کبله لارښوونه كوي، د نعمتونو په بڼونو كې به ددوی د ماڼيو لاندې ویالې بهېږي.
10. په دې کې به د هغوی وینا دا وي: یاالله، ستا پاكي بیانوو، او په دې (بڼونو) كې به يې ډالۍ سلام وي، او د هغوی وینا به په دې پایته رسیږي چې ټولې ستاینې یوازې د الله لپاره دي چې د ټولو نړیوو(جهانو) ښه پالونكى دى.
11. او كه الله خلکو ته په چټکۍ سره بدي ورسوي، لکه دوی په چټکۍ سره د ښیګڼې غوښتنه کوي، نو موده به يې خامخا پوره شوې وه، نو هغوی چې زموږ د لیدلو هیله نلري همداسې يې په سرغړونه كې پرېږدو چې لالهانده وي.
12. او كله چې انسان ته درد ورسېږي په ډډه باندې پرېوتي حالت کې، په ناسته، یا په ولاړه موږ بولي، نو كله چې ترې تكلیف لرې كړو، روان وي لكه د هغه درد له کبله چې ورسیدلی وو موږ نه وو بللي، په دې توګه له پولو څخه د اوښتونکو لپاره هغه کارونه ښکلي شول چې دوى به كول.
وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا كَذَلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ (۱۳).
ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ مِنْ بَعْدِهِمْ لِنَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ (۱۴).
وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقَاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ (۱۵).
قُلْ لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَلَا أَدْرَاكُمْ بِهِ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًا مِنْ قَبْلِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ (۱۶).
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ (۱۷).
وَيَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنْفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَؤُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِنْدَ اللَّهِ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ (۱۸).
13. او یقینًا له تاسې مخكیني قومونه موږ هلاك كړل كله چې یې ظلم وكړ او [په داسې حال کې چې] دوی ته يې رسولانو ښكاره معجزې راوړې وې، او دوی داسې نه وو چې ایمان يې راوړى وای، په دې توګه موږ مجرمو قومونو ته سزا وركو.
14. بیا موږ په ځمكه کې له هغوى روسته تاسو ځاى ناستي جوړ كړی، ددې لپاره چې موږ وګورو چې تاسې څنګه عمل كوی.
15. او كله چې زموږ ښکاره ایتونه پرې ولوستل شي، هغوی چې زموږ د ملاقات هیله نلري وايي له دې څخه پرته بل قرآن راوړه، یا په دې كې بدلون راوله، ورته ووایه په دې كې له خپله ځانه بدلون نشم راوستلی، زه یوازې د هغه څه تابعداري کوم چې ماته وحی کېږي، که زه د خپل رب له فرمان څخه سرغړونه وکړم نو زه د ډېرې سترې ورځې له ربړونې (عذاب) څخه ویریږم.
16. ورته ووایه، كه الله غوښتي وی دا به مې درباندې نه وو لوستلی، او نه به هغه پرې خبر كړي وى، نو یقینًا له دې مخکې ما ستاسې ترمنځ ډېر عمر تیر كړى دى، نو ایا تاسې له عقل څخه كار نه اخلی؟